Ufacık, minicik, küçücük ama hala bir ülke hem de bir de başkent…

Lüksemburg, Avrupa’nın en küçük ülkelerinden birisi. Yüz ölçümü 2586 km², yani Türkiye’nin yaklaşık 300’ de biri. Lüksemburg, sınırlarını Almanya, Fransa ve Belçika ile paylaşıyor.

Avrupa Birliği’ nin birden fazla kalbi olduğu kesin ama kesin olan başka bir konu da kalplerden birinin Lüksemburg’ta atıyor olduğu.  Bu küçük ülke, ortak Avrupa rüyasının gerçeğe dönüşmeye başladığı yerlerden birisi olarak tarihteki yerini almış.

Lüksemburg nüfusu 563 bin kişi. Nüfusun yüzde 46’sını Lüksemburg vatandaşı olmayan ancak ülkede yaşayan yabancılar oluşturuyor. Lüksemburg, yaklaşık 170 farklı milletten bireyleri misafir ediyor ve onlara yaşam imkanı sağlıyor. Portekizliler, Lüksemburg’ taki en büyük azınlık ve ülke nüfusunun yüzde 16’sını oluşturuyor.  Ülkedeki diğer büyük azınlıkların nüfusa oranıysa şöyle:  % 7 Fransız ve yaklaşık %7 İtalyan ve Belçikalı, % 7 diğer AB üye ülke vatandaşları ve %6 AB üyesi olmayan diğer ülke vatandaşları. Ülkede ikamet eden Türk vatandaşı sayısı 1000’in üzerinde.

Yabancı nüfus, ülkedeki iş gücünün yaklaşık %70’ini oluşturuyor. Ülkede yaşayan yabancı pasaportlu kişiler dışında, her gün yaklaşık 150 bin çalışan ülke değiştirip Lüksemburg’a iş yerlerine geliyor, iş çıkışındaysa tekrar Almanya, Fransa ya da Belçika’daki evlerine dönüyor. Bu gelenek her iş günü tekrarlanıyor.

BE-NE-LÜKS kader üçüzleri…

1948’deki Benelüks Gümrük Birliği’nin Belçika ve Hollanda ile beraber üçüncü üyesi olan Lüksemburg, 1952’de Avrupa Birliği’nin temeli sayılabilecek ilk birlik olan Avrupa Demir Çelik Topluluğu’nun kuruluşunda da ilk imza atan ülkelerden. Yine AB’nin öncüsü olan Avrupa Ticaret Topluluğu’nun oluşmasında Lüksemburg, 1957’deki Roma Anlaşması’nı imzalayan altı ülkeden birisi. 1985’te yürürlüğe giren Schengen Anlaşması, adını Lüksemburg’un güneyindeki sınır kenti Schengen’den alıyor. Lüksemburg şehrindeki Kirchberg platosu 2. Dünya Savaşı’ndan sonra inşaatına başlanan Avrupa kurumlarıyla ülkenin ve AB’nin övünç kaynağı.

AB’nin kurucu atalarından sayılan Robert Schuman, Euro para biriminin öncülerinden Pierre Werner ve AB’nin yürütme kurulu yani Avrupa Komisyonu’nun önceki başkanlarından olan Jean- Claude Juncker Lüksemburg’un en önemli kişiliklerinden.

Liseden beri kurtulamadık şu tarihten….

Resmi adı Lüksemburg Büyük Dukalığı olan ülke, tarih sahnesine 963 yılında, bugün Lüksemburg şehri sınırları içinde yer alan kalenin inşasıyla Luclinburhuc olarak çıkmış. 1346 ile 1437 yılları arasında üç Lüksemburg Prensi, Kutsal Roma Germen İmparatoru olarak taç giymiş. Hanedanlıkta veliaht erkek problemi baş gösterinceyse ülke, Burgonya Hanedanlığı’na satılmış.  1555 yılında Lüksemburg Dükalığı, İspanyol Habsburglularının eline geçmiş.

1715 yılında Lüksemburg, Avusturya Macaristan İmparatorluğu kontrolüne girmişse de Napolyon döneminde bölge Fransız ordularınca işgale uğramış.1815 Viyana Anlaşması ile Hollanda Kralı 1. William tarafından ülke, Büyük Dükalık olarak tanınmış. Lüksemburg, 1830 isyanlarından sonra Belçika gibi bağımsızlığına kavuşmuş ve bağımsızlığı 1867 yılındaki Londra Anlaşması ile tanınmış. Ülke, son yüzyıldaki iki dünya savaşındaysa Alman işgaline karşı koyamamış.

Her lisan bir insan, boşuna dememişler…

Ülkede üç resmi dil mevcut. Bunlar Lüksemburgça, Almanca ve Fransızca. Bu üç dilden herhangi birini konuşabiliyorsanız gerek sokaklarda gerekse de devlet dairelerinde işiniz çok kolay. Bu üç dilden herhangi birine hakim değilseniz, yine de zorluk çekmeniz çok güç. Ülkede, orta öğretimden itibaren İngilizce dil eğitimi gören Lüksemburglular sizi hayal kırıklığına uğratmayacaklardır. Ortalama Lüksemburglu bir ailenin çocuğu evde konuşulan Lüksemburgça ile büyüyor. İlkokula başladığı ilk yıl Almanca dersleri alıyor ve ilkokulda devam eden yıllarda Fransızca öğrenmeye başlıyor. Orta öğretimde İngilizce ile tanışan küçük bir Lüksemburglu, liseden çıktığındaysa dört dile hakim bir dünya vatandaşı olarak ülkesini temsil ediyor.

Ülkede bu dört dil dışında Portekizce ve İtalyanca bilmek de iş başvurularında kişilere büyük avantajlar sağlıyor. Büyük süpermarketlerde dahi yabancı dil bir elzem. Buralarda, kasiyerler bildikleri her dili temsilen o dilin konuşulduğu ülkelerin bayraklarından oluşan dil kartlarını kasalarının üzerlerine asmışlar. Böylelikle bu çok dilli ve çok kültürlü ülkede daha etkili bir alışveriş ortamı sağlanmış.

Jeff Bezos neden Lüksemburg’u tercih etti dersiniz?

Lüksemburg, kişi başına düşen 83 bin Euroluk milli geliriyle Katar’dan sonra dünyanın en zengin ikinci, Avrupa’nınsa en zengin ülkesi durumunda. Durum böyle olduğundan dünyanın en zengin insanı Jeff Bezos, şirketi Amazon için Lüksemburg’u seçmiş. Benim şirketim fakir ülkede olamaz demiş. Biraz espri yapayım dedim aman ciddiye almayın. Bezos akıllı adam cebini düşünüyor tabi ki. Hal öyle olunca, şirketi için Avrupa’da vergi ödemeyeceği bir ülkede karar kılmış. Anlaşılan o ki Bezos’un ABD’de yararlandığı vergi indirimleri onda alışkanlık yapmış.

Lüksemburg ekonomisinin kalbi hizmet sektörü, AB kurumları, bankacılık ve finans ile atsa da ülkenin zenginleşmesindeki başat rolü ağır sanayi ve özel olarak da demir çelik imalatı almış. Sanayide ileri teknolojiye ayrı bir önem verilen ülkede, havacılık sektörü ve kimyasal madde üretimi ülke sanayisinin yeni göz bebekleri. Barındırdığı kritik sektörlere rağmen bugün sanayi, ülke ekonomisinde yüzde 20’den daha az bir paya sahip.  Ekonominin geri kalan kısmının neredeyse tamamını hizmet sektörü oluşturuyor.  Parantez açmak gerekirse tarım, Lüksemburg ekonominin yaklaşık binde 3’üne tekabül ediyor.

Ulaşım…

Lüksemburg, iki havaalanıyla dünyaya bağlanıyor. Yüz ölçümü çok küçük olan ülkede temel ulaşım aracı otobüsler. Bunu, büyük şehirleri birbirine ve çevre ülkeleri de büyük şehirlere bağlayan raylı taşıma hatları izliyor. Ülkede ulaşım ağları diğer Batı Avrupa ülkelerine göre çok da harika işliyor sayılmaz. Bunun en büyük sebebi, yolların darlığı ve göç ile artan nüfusa yeterli gelmeyen ulaşım ağları. Ülkenin en büyük şehri olan Lüksemburg yoğun göç alan bir yer olması dolayısıyla trafiğin ağır işlediği bir kent.

Artan nüfus, iş saatlerinde otobüslerin tıka basa dolu olmasına ve yolların da binek araç çokluğundan sıkışmasına neden oluyor. Bu sorunları idrak eden Lüksemburglu yöneticiler 2017’de hizmete girecek olan tramvay hatları ile ulaşımda görülen bu tıkanıklığı ve aksaklığı engellemeye çalışıyorlar. Alternatif ulaşım ağlarıyla da şehir trafiğine bir nebze olsun rahatlama getirilmesi amaçlanmış. Lüksemburg şehrinde sık karşılaşacağınız mavi beyaz VeloH bisikletler bu amaçla sokaklarda. Bir bisiklet paylaşım programı olan VeloH’un kullanımı, takım elbiseliler ya da topuklu ayakkabı giyenler arasında dahi çok yaygın.

Ülke biri 1995’te diğeri de 2007’de olmak üzere iki kez Avrupa Kültür Başkenti seçilmiş.

Lüksemburg telefon kodu +352.